He wāhi tino rawe rawa atu te Rohe o Waihirere he wāhi whakatau pikiniki (wāhi kai), he wāhi tākaro hoki mo te hapori o Tūranganui tekau ma whā kiromita mai i te taone mā te rori o Ōmana, te whenua o te iwi o Te Aitanga a-Māhaki.
Ko te hīkoi i te ngahere ki te wāhi whakatau pikiniki (wāhi kai), he wāhi tākaro me ngā taputapu pārekareka, ka hikoi haere i waenga i ngā rākau, he tawa, he karaka tae noa ki te wairere. Pai noa ngā pikinga engari he āhua pāhiwihiwi nā ngā pakiaka o ngā rākau kei ētahi wāhanga o te huarahi. E toru ngā piriti pakupaku kei tēnei ara. He huhua ngā momo rākau me ngā tipu huata, he āhuatanga rerekē ki tēnei rohe. Ko te roopu mai i te hapū, Māhaki Mahinga Kai te kaitiaki, arā te kaipatu kīrearea i tēnei wāhi rāhui, kia ora tonu ai ngā manu, kia nui atu aua manu. Mai i te wāhi pikiniki ka kitea atu ngā kanuka i ngā tahataha o ngā hiwi me runga ake o te poari Wai o te Kōawa o Waihirere tata te hūnaia e te puihi. Tino pai rawa atu te wai o te kōawa, tino pai hoki mo ngā tipu.
Ways to wellness - Tairāwhiti: He Ara Taiao ki te Ora – Tairāwhiti DoC website
Ko te whenua ake nō ngā tāngata o Waihirere, ngā hapū ko Ngāti Kōhuru, Ngāti Pōtiki, Ngāriki, Te Whānau a-Kai, Ngāi Taupara, Te Whānau a-iwi, Ngāti Wāhia me Ngāti Matepū, ngā iwi o Te Aitanga a-Māhaki.
Ko te take i ingoatia te Waihirere, ko te mea he wairere i te awa nei. E kīa ana, ko Ahitītī te puke kake ai nga tipuna o Te Waihirere ki te hopu tītī. Ka tahuna nga ahi i waenga pō. Ka kite ake i te ahi, ka rere mai nga manu, ka porowhīwhiwhi ki te kupenga ka hopukia.
Ko Ahitītī te maunga o te hapu o Waihirere, anei te whakataukī, "E kō e te kōmako raro i a Ahitītī".
He tūnga waka kei te pito o te rori o Waihirere mai i te rori o Ōmana. He wharepaku tino pai rawa kei te rohe, me te puna kaukau kāre i te whakamahia. Nā te poto o te hikoi ki reira ka hoki mai anō, arā 3 kiromita, he tino pai rawa atu tēnei haerenga a-whānau, pākeke mai, tamariki mai.
Mo te hunga e hiahia ana ki te piki i te hiwi mai i te wairere, haere whakarunga tonu, whai haere i te ara kaipatu kīrearea, tīmata whakatematau, huri hāngai ki te wairere, te take o te wairere. Ka whai haere koe i te ara ka tae atu koe ki te rāwhiti o te taiapa tāwhā i te paemaunga. Huri whakatematau, piki haere i raro i ngā paina me ngā kanuka, whai haere i te taiapa ki te tonga. 500 mita, ka tūpono he taiapa pūtahitanga i te tihi. Huri Whakatematau ka whai haere i te taiapa tae noa ki te mutunga o te rori o Waihirere. Ko te wāhanga whakamutunga o tēnei huarahi he poupou he māniania.