Ko te wā aukatinga ko te wā whānaunau reme, arā rerekē ki ngā Ara kaiwaewae a Te Papa Atawhai (Cooks Cove, Te Pāmu Te Kuri, Te Whanga o Anaura me Ōtoko) arā ka katia ia tau mai i te tuatahi o Akuhata ki ngā rā Whakatā Kaimahi (Labour Weekend) te whakamutunga o Ōketopa arā te rerekētanga ki Te Kaiwaewae o Aratia me Māpiri ka kati i te marama o Hūrae ka tuwhera i te mutunga o Hepetema.
Kei mōwaho o te taone o Tūranganui ki te raki te Kaiwaewae o Te Pāmu o Te Kuri. Tino Mārama ana ngā touhutohu mo tēnei kaiwaewae, arā e tika ana tēnei hikoi mo te tangata āhua pakari te tinana. E 2-3 haora tēnei hīkoinga huri mā ngā taha e rua.
Ko tēnei kaiwaewae ka hipa haere i ngā whenua pāmu katahi ka piki haere ki te 230 mita ki te tirohanga. Te Hiwi o te Taone ki te tirohanga taumata 290 mita. He tirohanga ātaahua te kitea mai i ngā wāhi katoa o te hikoi. Whai hua ana ngā tirohanga ki te taone, ki te whanga me ngā māra papatahi o Tūranganui. Āe, peipei ana. Mehemea he rangi mahea, ka kitea ki te tonga ko te Matarae o Māhia, ki te uru ko Maungapōhatu, ki ngā paenga o te rāwhiti o Te Uruwera.
Ko tētahi hoki kei tēnei hīkoi whai tikanga, ko ngā toenga ngahere taha moana, he momo kitea nuitia ana i ngā take o ngā hiwi o ngā Papatahi o Tūranganui. Ko ngā puihi i ngā kōawa, te nuinga he pūriri, he kohekohe, he mahoe arā, ko ngā hiwi me ngā tahataha, he kānuka, Tasmanian Blackwood, me ngā tipuna paina.
He kāinga mo ngā manu pēra i te kereru, tui, ruru, riroriro, me ngā tīrairaka (pīwaiwaka).
Te Kuri Walkway on DoC website.
I ngā wā o mua, he maha ngā nōhanga Māori i te akau, i tuawhenua ki ngā hiwi huri noa i ngā papatahi o Tūranganui a Kiwa. He maha hoki ngā iwi me ngā hapū e taea ana te whakapapa ki o rātou kāinga ake i te 12 rau tau.
Te Hiwi o te Taone Ine Tuke. 107 Whataupoko. I hangaia I te tau 1875, tētahi o ngā teihana Ine tuku o te rohe. He whakaaturanga whakamārama a Ngā Kairūri Whakahaere Pānui o Te Whenua Geodetic i whakatūngia tata ki te ine tuke i te marama o Tīhema 1999, he whakaaturanga i te pono o ngā kairūri.
He pōhi tohutohu kei te kaiwaewae mai i Te Tiriti o Ballance/te kokona o te rori o Ōmana, ki te Taone o Tūranganui. Ka taea e ngā manuhiri te taraiwa ki te tīmatanga o te kaiwaewae kei te pito o te tiriti o Shelly. Kei reira he tūnga waka.
I te 1 km whakamutunga o te rori o Shelly, kāre he papa huarahi maene, kore nei i pai engari ko ngā pokorua hōhonu kua kii haere i ngā motuka haere i taua rori ana kua āhua pai ake, kua haumaru hoki.
Whakamaua ngā hū, pūtu e tika ana mo tēnei hikoi. I muri o te ua, ka āhua poharu, tāpokopoko te rori. E ai ki me huri haere whakatematau nā te mea ka poupou haere te ara i raro i ngā rākau Tasmanian Blackwood, a, ka māniania haere ka heke whakararo. Kāre he wai inu i tēnei kaiwaewae. Kāre e whakaaetia he kuri, he hoiho, he paihikara ki tēnei wāhi. Ka whakawhiti haere tēnei ara i ngā pāmu tūmataiti. Kia tūpato i ngā kararehe, a, waiho hoki ngā keti ki te āhua i kitea. Tēra ka tūtaki koe ki te pūru. Kaua e rāwekeweke, kaua e whakatata atu. Huri rauna.