Te Āhuatanga
Easy
Te Tawhiti
3.25 km
Te Hīkoi
35 minutes
Eke Paihikara
10 minutes
Information for this trail was last updated Hereturikōkā 2025

Ko Te Oneroa me Ngā Wai Weherua ngā wāhi tino pai ki te nuinga hei hīkoinga taha raima, taha whakaaturanga ātaahua i te akau o Waikanae, kāre i tawhiti atu i te taone nui o Tūranganui, Taruheru me ngā awa o Waimatā.

Ko ēnei ara te tīmatanga o te tūhononga ki ngā Ara o Taruheru, haere tonu ki te Kāreti o Kapiana ki te Pārae o Nelson, ka āhua whai tonu i te awa o Taruheru. Kei te whakatakoto huarahi tonu i tēnei wā, engari ko ētahi  wāhanga kua tutuki. Ka tūhono atu hoki Te Oneroa, me Ngā Wai Weherua ki Wainui -Tamarau me te Ara Hīkoi ki te Wāpu, ki Te Ara Ngahere o Titirangi, me Te Ara Huri noa o Titirangi ki te Ara Hīkoi o Titirangi ki Te Ara Tuku Iho o Tūpapa.

Oneroa and City Rivers Trail

Te Hītori o Te Ara

Ko te hīkoi, te eke paihikara, te eke waka haua, me ngā tamariki eke kutapana, paparetireti kia whai tūmatarau, ka titiro whānui ki te moana o Tūranganui, ngā awa me te wāpu.

He nui ngā kōrero e pā ana ki ngā Māori i whakawhiti mai i Te Moananui a Kiwa, ka noho haere ki tēnei rohe mai i te tūtakina tuatahi o te Māori ki te Pākeha i te marama o Oketopa, te tau 1769.

Ko ngā kōrero e pā ana ki te nōhanga tuatahi a te Māori ki konei, e whai wāhi ana ki te Ara Tūpapa.

Ko te mapi tātai (3D) e noho rāhui ana 100 mita i te awa o Tūranganui mai i te kōawa o Waikanae

E rua ngā whakapakoko kei te taha akau o te Kōawa o Waikanae, nō Anthony Stone, he parāhi me te kaipōkai whenua Kāpene Kuki, whakapakoko parāhi a Frank Szirmay o Nicholas Young, e mōhiotia nei “Young Nick” te tangata tuatahi ki te kite i te whenua e mōhiotia nei ko Aotearoa mai i te waka, “HMS Endeavour” 

He whare tereina tawhito kei tēra taha o te kōawa o Waikanae, te tūnga o te Terina Wa 165, he tereina kawe tūruhi, kawe ope mai i ngā waka me ngā tāngata whenua i te raumati.  Kāre noa i tawhiti atu Te Whare Taonga mai i te ara. Ka kitea te whare mai i te ara waenganui i te piriti o te tiriti o Peel me Grey, ka whai panga ki Te Whetū o Kānana i ū ki uta i te akau o Kaiti. Kei te Whare Taonga tēnei taonga e pupuri ana, te kohinga nō te Rerenga Moana.

Whai haere i te ara te Parae o Kelvin, whakawhitia te piriti i te tiriti o Peel ki te Whare Taonga, kei tua atu ko Te Whakaaturanga Whakamaumahara ki ngā Hōia Māori o Te Kaupene C o te pakanga tuarua o te ao. Kei tua atu i Te Whare Taonga, ko te whare tino tawhito, arā ko Wyllie Cottage kei te tiriti o Stout.

Paku Āwhina me ngā Āhuatanga

I te tīmatanga o ngā kaihīkoi, ka waiho o rātou waka ki te tūnga waka ki Waikanae (Midway Surf Lifesaving Club) ki tēra pito, ki te taha awa i te tiriti o Grey me Derby tata ki Mitre 10.

He wāhi kai kei ia pito arā kei Mitre 10, tata ki Midway Surf Lifesaving Club, kei te wāhi kaukau o Kiwa. He waka kaihoko kawhi ka tū tata ki te koawa o Waikanaeki te tiriti o Customhouse, haurua o te ara. Tino pai tēnei ara, he pai ki ngā toa hokohoko, ki ngā wāhi kai, ki ngā hōtēra, wāhi moe hoki. Ko ētahi o ngā wāhi kai papai kei te taha wāpu.

Ka whai hoki tēnei ara ki te Ara Turanga-Wainui, mai i te piriti o Gladstone ki te Ara o Titirangi, te Taha Wāpu.